HIPASS J1131-31 փոքրիկ գալակտիկայի մի քանի ցամաքային և տիեզերական աստղադիտարանների միաժամանակյա դիտարկումները, որոնք ստացել են Peekaboo (Կու-կոո) մականունը, թույլ են տվել պարզել, որ դա երիտասարդ տիեզերքից Երկրին գալակտիկայի ամենամոտ նմուշն է: երբ այն բացի ջրածնի և հելիումի ատոմներից ոչինչ չի պարունակում։ Այն նման է անցյալի պատուհանի, բայց ձեռքի երկարությամբ՝ աստղագետների համար կատարյալ հաճույք:
HIPASS J1131-31 գալակտիկան ստացել է «Կու-կու» մականունը, քանի որ մոտ 100 կամ 50 տարի առաջ այն հանկարծակի հայտնվել է պայծառ աստղի հետևից: Մինչ այդ նա անտեսանելի էր։ HIPASS J1131-31 գալակտիկայի չափը ընդամենը 1200 լուսային տարի է, և այն մեզնից հեռու է 20 միլիոն լուսատարի հեռավորության վրա։ Այլ կերպ ասած, Կու-կու գալակտիկան գտնվում է տիեզերքի տեղական մասում, թեև դժվար կլիներ դա որոշել նրա կազմից:
Բանն այն է, որ HIPASS J1131-31-ը բնութագրվում է որպես «ծայրահեղ մետաղով աղքատ»։ Աստղաֆիզիկայում, հիշենք, ամեն ինչ ավելի ծանր է, քան ջրածնից և հելիումից, կոչվում է մետաղ: Բացառապես ջրածնից և հելիումից կազմված գալակտիկաները առաջացել են և կարող են զարգանալ միայն Մեծ պայթյունից անմիջապես հետո: Երիտասարդ տիեզերքում այլ նյութերի ատոմներ պարզապես չկային: Նրանք բոլորն էլ շատ ավելի ուշ են ձևավորվել ուշ աստղերի միջուկային ռեակցիաներում:
Ku-ku-ն առաջին անգամ հայտնաբերվել է ավելի քան 20 տարի առաջ՝ որպես սառը ջրածնի շրջան: Դիտարկումներն արվել են Ավստրալիայի Murryang ռադիոաստղադիտակով Parkes-ում՝ HI Parkes All Sky Survey ծրագրի շրջանակներում: Ավելի ուշ ՆԱՍԱ-ի Galaxy Evolution Explorer տիեզերանավի հեռահար ուլտրամանուշակագույն դիտարկումները ցույց տվեցին, որ դա կոմպակտ կապույտ գաճաճ գալակտիկա է:
«Սկզբում մենք չհասկացանք, թե որքան առանձնահատուկ է այս փոքրիկ գալակտիկան»,- ասել է ավստրալացի աստղագետ Բերբել Կորիբալսկին՝ օբյեկտի առաջին հայտնաբերողը։ «Այժմ, շնորհիվ Hubble տիեզերական աստղադիտակի, Հարավային Աֆրիկայի մեծ աստղադիտակի (SALT) և այլ տվյալների համակցված տվյալների, մենք գիտենք, որ Կու-կու գալակտիկան երբևէ հայտնաբերված ամենաաղքատ գալակտիկաներից մեկն է»:
Օգտագործելով HIPASS J1131-31-ի ուսումնասիրության օրինակը՝ աստղագետները կարող են ուսումնասիրել գալակտիկական միջավայրը և կառուցվածքը, որը պետք է մնար հեռավոր անցյալում՝ միլիարդավոր տարիներ առաջ: Հաբլը, առանց երկար բացահայտումների, այս գալակտիկայում առանձնացրել է մոտ 60 աստղ: Խորը դաշտային կադրերը երկար բացահայտումներով կկարողանան շատ ավելի շատ տեղեկատվություն տալ, բայց հետո կա Ջեյմս Ուեբն իր ավելի բարձր զգայունությամբ:
«Կու-կու գալակտիկայի հայտնաբերումը նման է անցյալի ուղիղ պատուհանի, որը թույլ է տալիս մեզ ուսումնասիրել նրա ծայրահեղ միջավայրն ու աստղերը հեռավոր, վաղ տիեզերքում անհասանելի մանրամասների մակարդակով», - ասում է աստղագետ Գագանդիպ Անանդը տիեզերական աստղադիտակից: Մերիլենդ նահանգի Բալթիմոր քաղաքի գիտական ինստիտուտը համահեղինակել է նոր ուսումնասիրություն ku-ku-ի հետաքրքիր հատկությունների վերաբերյալ:
Դուք կարող եք օգնել Ուկրաինային պայքարել ռուս զավթիչների դեմ։ Դա անելու լավագույն միջոցը Ուկրաինայի զինված ուժերին միջոցների նվիրաբերումն է Savelife կամ պաշտոնական էջի միջոցով NBU.
Հետաքրքիր է նաև.
- Միջգալակտիկական 3D քարտեզը կբացահայտի մանրամասներ մութ նյութի և սև խոռոչների մասին
- Գիտնականները գաճաճ գալակտիկայում սև անցք են հայտնաբերել, որը աստղ է կուլ տվել