Магеллан булуттар - Саманчынын жолун айланып жүргөн эки галактика. 1993-жылы алардын ортосунда жаркылдаган пульсар табылган. Кийинки 26 жыл ичинде пульсар уктап жаткансыйт, бирок өткөн ноябрда ал 1 миллион Күндөн ашык жарыгы менен укмуштуудай кайтып келди.
Бул жылдыз RX J0209.6-7427 катары белгилүү. Ал бир нече ай мурун чыгарган экстремалдык жалын бул асман телонун чыныгы табиятын ачып берди. Бул жаркыраган рентген пульсары (ULXP) болуп чыкты. Ааламда мындай объекттердин 10дон азы белгилүү.
Пульсар нейтрон жылдызынын өзгөчө түрү, суперновалардын мүмкүн болгон калдыктарынын бири. Нейтрон жылдыздары өтө тыгыз - Күндөн чоңураак масса, радиусу 10 километр гана болгон шарга жыйылган. Алар укмуштуудай касиеттерге ээ заттардан турат.
Бул нейтрон жылдыздарынын кээ бирлери пульсациялай алышат, ошондуктан пульсар деп аталып калган жана пульсарлардын арасында өз огунда бир нече миллисекундда айланып тургандары да бар. RX J0209.6-7427 алардын бири, секундасына 100 жолу айланат. Пульсар да ичине айланып, бетине жете турган материал менен курчалган. Бул болгондо, күчтүү жарк чыгат.
Жарык – бул материалды тарткан тартылуу күчү менен радиациянын энергиясынын ортосунда тең салмактуулук болгондо дененин (мисалы, жылдыз) жетише ала турган максималдуу жарыгы Эддингтон чегинин бузулушу.
Байкоолор Индиянын 2015-жылы ачылган биринчи рентген обсерваториясы AstroSat аркылуу жүргүзүлдү.
Ошондой эле окуңуз: