Останува само уште еден месец до долгоочекуваното лансирање на опсерваторијата на НАСА од следната генерација, вселенскиот телескоп Џејмс Веб. Веб, проценет на 9,8 милијарди американски долари, ги надмина годините технички доцнења, проблеми со финансирањето и пандемијата за да го достигне датумот на лансирање во Француска Гвајана, кој е закажан не порано од 18 декември. Веб ќе има амбициозна научна програма, од проучување на мали светови во нашиот Сончев систем до истражување на надворешните граници на универзумот. Главните научни приоритети на Веб вклучуваат проучување на планетите, Сончевиот систем, галаксиите, црните дупки, ѕвездената физика и ѕвездената популација.
Веб, кој ќе го наследи легендарниот вселенски телескоп Хабл на НАСА, ќе патува до далечна дестинација на околу 1,6 милиони километри од Земјата, позната како Точка Лагранж - гравитациски стабилно место помеѓу две небесни тела.
Откако опсерваторијата ќе биде лансирана, ќе треба еден месец да се стигне до таму. Потоа, опсерваторијата ќе помине низ шестмесечен период на пуштање во работа, кој вклучува голем број клучни чекори, од распоредување на преклопното огледало до обезбедување дека сите инструменти работат правилно.
На 6,5 метри, огледалото првично беше преголемо за да се вклопи во ракетата, па експертите го дизајнираа да се распореди во вселената. Огледалата првично ќе работат како 18 поединечни огледала, а на алгоритмите ќе им требаат неколку месеци за правилно да ги усогласат.
Првите слики на телескопот ќе бидат значајни, бидејќи научниците од мисијата велат дека тој ќе има 100 пати подобра резолуција од онаа на Хабл и ќе детектира многу повеќе во опсегот на инфрацрвена (или топлинска) бранова должина отколку што може постариот телескоп.
Иако првите цели допрва треба да се утврдат, Веб наскоро ќе го врати времето назад во набљудувањата на универзумот, што ќе ни овозможи да гледаме на космосот како што бил само 100 милиони години по Големата експлозија. Хабл им дозволи на научниците да погледнат наназад 400 милиони години по Големата експлозија, па Веб ќе ја пополни празнината, велат научниците.
Во времето на лансирањето на Хабл во април 1990 година, никој не знаеше за постоењето на темната енергија, фундаментален фактор што влијае на космичката експанзија. Егзопланетите исто така сè уште не се потврдени, а денес знаеме за постоењето на илјадници такви планети. Хабл најде дури и неколку изненадувања поблиску до дома, како на пример кога и помогна на сондата New Horizons Pluton да се движи околу некои нови откритија. „Пред неколку години, Хабл откри две нови месечини на Плутон кои би можеле да ѝ помогнат на сондата „Нови хоризонти“ на НАСА да се [ориентира] во физиката на овој свет. Мислиме дека Веб нема да се разликува во таа смисла“, рече Клаус Понтопидан, научник за проектот Џејмс Веб во Научниот институт за вселенски телескоп во Балтимор.
Иако целиот тим ќе биде многу нервозен на денот на лансирањето, Грег Робинсон, директор на Веб програмата на НАСА, рече дека е убеден дека тимот ќе се справи и ќе направи што е можно подобро.
„Ние правиме колку што е можно повеќе тестирање“, рече тој. „Навистина дадовме се од себе и мислам дека ќе успееме.
Прочитајте исто така: