SWIM төслийн эрдэмтэд Ангараг гарагийн хойд хагаст булсан мөсний нөөцийн нарийвчилсан зургийг нийтэлжээ. Үүн дээр анх удаа дунд өргөрөгт усны мөсний тархалтын хэсгүүдийг тэмдэглэсэн бөгөөд ирээдүйд хүн төрөлхтний байнгын оршин суух Ангараг гарагийн баазыг байрлуулахаар төлөвлөж байна.
SWIM (Гадаргын усны мөсний зураглал) төсөл нь Ангараг гаригт буух газрыг сонгоход хялбар болгох үүднээс булсан мөсөн ордуудын зураглалыг гаргах зорилготой юм. Мөс бол Ангарагийн баазын үйл ажиллагааны олон талт чухал ач холбогдолтой нөөц бөгөөд хүн ба ургамлын хоол хүнс, гэр ахуйн метан түлш үйлдвэрлэх, амьсгалах агаар зэрэг усны эх үүсвэр юм. Гэхдээ хамгийн гол нь дэлхий рүү буцах аялалын түлшээ усан мөсөөс авах боломжтой.
"Ангараг руу болон буцах нислэгт шаардлагатай бүх түлшийг авч явах нь үндсэндээ боломжгүй юм. Тиймээс Ангарагийн илгээлтийн бараг бүх төсөл орон нутгийн нөөцийг түлш болгон ашиглахыг авч үздэг" гэж нийтлэлийн ахлах зохиолч Гарет Морган АНУ-ын Гаригийн хүрээлэнгийн хэвлэлийн мэдэгдэлд дурджээ.
Эрдэмтэд судалгаандаа НАСА-гийн хэд хэдэн сансрын хөлөг болох Mars Reconnaissance Orbiter, Mars Odyssey болон Mars Global Surveyor-аас олж авсан мэдээллийн багцыг нэгтгэж, энэ төсөлд тусгайлан боловсруулсан нэг алгоритмыг ашиглан боловсруулав. Шинэ арга нь Ангараг гарагийн гадаргуу дээрх өөр өөр хэсгүүдэд далд мөс үүсэх магадлалыг тоон байдлаар тооцоолох боломжтой болсон.
Судлаачдын сонирхлыг хамгийн их татсан зүйл бол дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагасын дунд өргөрөгүүд байсан бөгөөд байнгын баазыг байрлуулахад шаардлагатай хоёр гол хүчин зүйл болох нарны хангалттай гэрэл, их хэмжээний усны мөсний нөөц байж болно.
“Ангараг бол мөсөн гариг, энэ бол сайн мэдээ. Хүн буухад тохиромжтой өргөрөгт мөс олох нь тулгамдсан асуудал гэж Морган тайлбарлав. - Газрын гадаргаас доош гурван метр хүртэл булагдсан мөс нь дэлхийн хагас бөмбөрцгийн 50 градусаас дээш өргөрөгт тогтвортой байх ёстой гэж өмнөх судалгаанууд харуулж байсан ч эдгээр бүс нутаг нь илүү хүйтэн, урт шөнө урт улиралтай байдаг. Доод өргөрөгт илүү дулаахан, шөнийн зөвшөөрөгдөх урттай, нарны цацраг эрчим хүч үйлдвэрлэхэд маш их байдаг."
Эрдэмтдийн эмхэтгэсэн мөсний нягтын зураглалаас харахад дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагаст дунд өргөрөгт орчин үеийн мөсний тогтвортой байдлын бүс нэлээд өргөн байдаг. Олдсон мөс нь хэдэн см-ээс нэг километрийн гүнд оршдог.
Мөн сонирхолтой:
- Нууцлаг хэлбэлзэл нь Ангараг гарагийн туйлуудыг хөдөлгөдөг
- Хүмүүсийг дэлхийгээс Ангараг руу хэрхэн аюулгүй авчрах вэ?
Зохиогчид зайнаас тандан судлах бие даасан таван аргын өгөгдлийг ашигласан: нейтрон спектроскопи, дулааны шинжилгээ, гадаргын радарын шинжилгээ, газрын доорхи найрлагын диэлектрик шинж чанарын радарын шинжилгээ, периглатик байгууламжийн геоморфологийн зураглал. Зохиогчид өөрсдийн аргачлалын үнэн зөвийг Ангараг гаригийн орбитатор сансрын хөлгөөс саяхан олж илрүүлсэн шинэ мөсөн бүрхүүлийн байршлаар баталгаажуулсан.
"Эдгээр таван мэдээллийн багцад дүн шинжилгээ хийхдээ бид мөс байгаа эсэх талаар шууд бус мэдээлэл өгдөг геологийн орчны шинж чанарыг тусгаарлахыг оролдсон" гэж Морган хэлэв. "Жишээлбэл, бид дулааны мэдээллийн багцыг ашиглан мөстэй нийцэх гүний өндөр дулааны инерцийн бүс нутгийг хайдаг бол гадаргын радарын шинжилгээг бага нягтралтай мөстэй төстэй материал байгаа эсэхийг илрүүлэхэд ашигладаг."
Судлаачид SWIM төсөл нь Ангараг гариг дээр бааз байрлуулах тодорхой бүсийг сонгох зорилго тавиагүй бөгөөд зөвхөн үүнд хамгийн тохиромжтой газруудыг тоймлон харуулсан гэдгийг тэмдэглэжээ.
Мөн уншина уу: