Zeven jaar geleden stond de wereld zoals we die kennen op zijn kop. Eén persoon leverde overtuigend bewijs dat nieuwe technologieën niet alleen de communicatie tussen mensen vergemakkelijken, maar ook constant toezicht houden op alle internetgebruikers. Natuurlijk vermoedden sommigen van jullie dat we het hebben over de mysterieuze Edward Snowden, die tegen het systeem inging door de wereld de waarheid te vertellen over de speciale diensten, in het bijzonder de VS. Maar wie gaat er in werkelijkheid schuil achter deze mysterieuze persoonlijkheid? Een genie, een vrijheidsstrijder of een adept van de wereldcomplottheorie?
Wie is Edward Snowden?
Ik zal nu niet vertellen waar de kleine Edward is geboren en getogen. Snowdens achtergrond is niet zo belangrijk, maar het is de moeite waard om te weten dat hij is geboren en getogen in een gezin met een lange traditie als het gaat om werken voor de Amerikaanse regering. Zijn grootvader en vader waren officieren bij de kustwacht, zijn moeder werkte als griffier in een staatsrechtbank in Maryland en zijn oudere zus is nog steeds advocaat bij het Federal Judicial Centre (FJC).
Natuurlijk moest Edward zijn toekomst koppelen aan de openbare dienst. Zijn grootvader droomde ervan, het werd vaak besproken in de familiekring. Hoewel hij na school naar de universiteit ging in zijn geboorteland Maryland, waar hij de basis van informatica studeerde, was hij geïnteresseerd in computers en cyberbeveiliging.
En in 2004 ging hij zelf in dienst in het Amerikaanse leger en ging naar Irak, waar op dat moment militaire operaties plaatsvonden. Maar een mysterieus ongeluk waarbij Snowden beide benen brak, dwong hem te demobiliseren. Hoewel hij nooit terugkwam om te studeren en niet afstudeerde van de universiteit. Aanvankelijk werkte hij als bewaker bij een aantal faciliteiten van de National Security Agency, maar al snel in 2007 kreeg hij de functie van computersysteemspecialist op het CIA-hoofdkwartier in Genève en later in Japan. Hier begint een heel interessant verhaal.
Snowden in de speciale diensten
Snowden kreeg een baan bij de CIA door deel te nemen aan speciale banenbeurzen. Hij kreeg de baan vooral omdat hij al erg geïnteresseerd was in computernetwerken en cyberdreigingen. Hoewel, als je je herinnert, hij geen speciale opleiding had, maar blijkbaar was hij een zeer goede specialist, te oordelen naar zijn latere carrièregroei.
Een carrière bij de CIA hield specifiek verband met computernetwerken en cyberdreigingen. Hoewel hij alleen als systeembeheerder werd vermeld. Later kreeg Edwards carrière een interessant vervolg. Gedurende 4 jaar (2009-2013) was Snowden toegewezen aan de NSA (National Security Agency) als werknemer van Dell en Booz Allen. In die tijd hielp hij onder meer met het voorbereiden van IT-systemen om te beschermen tegen cyberhacking door Chinese diensten.
Het is niet helemaal duidelijk welke taken Snowden tijdens zijn tijd bij de NSA heeft uitgevoerd, omdat zijn versie van de gebeurtenissen verschilt van de officiële, wat niemand zal verbazen. Gefocust op wat Snowden zelf zegt, was hij bij de NSA verantwoordelijk voor het analyseren van de netwerkinfrastructuur en het creëren van nieuwe manieren om gegevens te verzamelen over internet- en mobiele gebruikers.
Edward Snowden en de strijd tegen massasurveillance
Op een bepaald moment in zijn carrière merkte Snowden dat de toegang die hij had verleend voor de naadloze en onbeperkte verzameling van gegevens zoals foto's, gesprekken en telefoontjes van bijna iedereen. Hij merkte het grote potentieel op van deze tool, die hij zelf heeft helpen creëren. Als NSA-medewerker had Edward toegang tot geheime documenten, waaronder het PRISM-inlichtingenprogramma, dat zich bezighield met afluisteren en het verzamelen van gegevens over Amerikaanse burgers.
Het meest interessante is dat het programma is ontworpen om Amerikanen te beschermen tegen een herhaling van de aanslagen van 11/3. Snowden zag echter dat er niet alleen gegevens werden verzameld over mensen wier gedrag zou kunnen wijzen op een verband met terrorisme, maar ook over zakenmensen, politici (waaronder Angela Merkel) en vooral over gewone mensen. Snowden gaf toe dat hij naar het telefoongesprek van Barack Obama kon luisteren zonder zijn kantoor te verlaten. Edward realiseerde zich dat zelfs NSA-agenten in de gaten werden gehouden. Elke dag ging 4/XNUMX van het Amerikaanse netwerkverkeer door de "handen" van het bureau.
Snowden probeerde aanvankelijk zijn ethische bezwaren te uiten bij het senior management, maar zij reageerden niet op zijn opmerkingen. Zijn verlangen om de waarheid over de NSA aan de wereld te vertellen, werd sterker toen hij zag hoe het bureau omging met gevoelige informatie over mensen. Alles zag er bijzonder vreemd uit tegen de achtergrond van de verklaring van de directeur van de inlichtingendienst, James Clapper, die het Amerikaanse Congres verzekerde dat de NSA geen gegevens over Amerikaanse burgers verzamelt.
Toen besloot Snowden in actie te komen. Eerst verliet hij Dell en verhuisde naar Booz Allen. Het doel van de verhuizing was één - om hun privileges in toegang tot geheime documenten te vergroten met het oog op hun diefstal en publicatie. Het begon met het verzamelen van gegevens in april 2012 en in mei 2013 had het meer dan 1,7 miljoen documenten gestolen. Tegelijkertijd nam hij contact op met journalisten van The Guardian en The Washington Post, aan wie hij informatie en bestanden verstrekte die hij had. In mei nam hij een maand vrij en ging naar Hong Kong, waar hij naar verluidt epilepsie zou gaan behandelen. Op dat moment begonnen Amerikaanse dagbladen een reeks artikelen te publiceren op basis van de documenten die Snowden hen had gegeven.
Edward keerde natuurlijk nooit terug naar zijn thuisland, naar de VS. Er zijn hier ook veel interessante dingen. Aanvankelijk zou Edward naar IJsland verhuizen om politiek asiel te krijgen, maar om de een of andere reden vloog hij niet. Daarna gebeurde het vreemdste. De VS vroegen Hong Kong om Snowden uit te leveren, maar dat werd geweigerd. Daarna werd zijn paspoort geannuleerd en werden de autoriteiten van Hong Kong gesuggereerd over mogelijke problemen.
Snowden verschijnt op mysterieuze wijze in een vliegtuig dat naar Moskou vliegt. Er zijn twee versies van deze gang van zaken. Volgens een van hen nam Edward deze beslissing, zich realiserend dat Rusland de Amerikaanse autoriteiten op alle mogelijke manieren zou willen irriteren, omdat hij toegang had gekregen tot waardevolle documenten. De tweede versie is in de geest van spionagefilms. Sommige onbevestigde bronnen beweerden dat de FSB erin slaagde een Amerikaan te ontvoeren en hem naar Moskou te brengen, door een eendaagse sit-in te houden in Sheremetyevo. Natuurlijk hadden de speciale diensten van Rusland nu niet alleen de documenten, maar ook de bron van de informatie zelf. We herinneren ons dat Snowden later alleen vanuit Moskou sprak, en niet via de Amerikaanse massamedia. Vroeger was alles anders.
Het was van The Guardian dat de wereld vernam dat de NSA telefoongegevens bijhield van zowel Amerikanen als Europeanen, en dat deze gegevens rechtstreeks werden gedeeld door telecommunicatiebedrijven zoals Verizon. De volgende artikelen gingen over het bestaan van het PRISM-programma, dat informatie ontvangt over de acties van gebruikers op het netwerk en waaraan zij hebben deelgenomen FacebookGoogle, Microsoft і Apple.
De gegevens van Snowden maakten duidelijk dat de NSA ook samenwerkt met andere inlichtingendiensten, waardoor de dienst mensen over de hele wereld kan volgen, ongeacht hun nationaliteit of locatie. Door metadata te verzamelen (waar Snowden ook aan werkte), was het mogelijk om netwerkactiviteit toe te wijzen aan een specifieke persoon in de echte wereld en op afstand hun computer te hacken, bestanden te stelen of mensen op te nemen met behulp van een ingebouwde camera en microfoon.
Bovendien kan internet dankzij het Politerain-project als wapen worden gebruikt. Overigens hebben de speciale diensten van Rusland hier behoorlijk effectief gebruik van gemaakt. Het is voldoende om het Petya-virus, botfarms in Skolkovo en cyberaanvallen op Amerikaanse en Europese overheidsinstellingen te noemen als enkele voorbeelden van het gebruik van informatiewapens.
De film over Snowden onthult niet het hele punt
De informatie van Edward Snowden schokte niet alleen de publieke opinie, maar ook de intellectuele geesten van vele landen over de hele wereld. In een oogwenk was de illusie van anonimiteit op internet en het vertrouwen in overheidsinstellingen voorgoed verdwenen. Snowden is duidelijk vijand #1 van de regering van de Verenigde Staten geworden.
Ondanks het feit dat mensen in veel landen marsen organiseerden ter ondersteuning van zijn acties, wilde geen van de landen (inclusief Oekraïne) hem asiel verlenen uit angst voor de toorn van de Verenigde Staten. Alleen Rusland verleende hem asiel, maar alleen op voorwaarde dat hij afziet van zijn verdere activiteiten als informant. Al waren er misschien andere motieven.
Sindsdien zijn er zeven lange jaren verstreken waarin ze tijd hadden om de documentaire "Citizenfour: Snowden's Truth" over Snowdens heldendaden op te nemen. En Edward slaagde er zelfs in om een boek te publiceren genaamd "Independent Memory".
De film laat heel goed zien hoe Snowden erin slaagde om dergelijke vertrouwelijke informatie te bemachtigen en deze te ontnemen door het beveiligingssysteem te omzeilen. Snowden heeft bijvoorbeeld Rubik's kubussen met afluisteren aan sommige mensen uitgedeeld en vervolgens een geheugenkaart van hen verwijderd zonder argwaan te wekken. Hieruit blijkt dat het veel makkelijker is om mensen te "hacken" dan een digitaal beveiligingssysteem.
Ook vertelt deze film over een aantal belangrijke aspecten van dit hele verhaal. Hoewel een Amerikaans hof van beroep heeft geoordeeld dat de gegevensverzameling van de NSA niet in overeenstemming is met de Patriot Act, die het agentschap heeft opgericht, blijven haar programma's, zoals PRISM, zonder enige beperking werken.
Tegelijkertijd onthulde de film niet bijzonder goed de essentie van het beeld van Edward Snowden, dat niet de details van zijn werk bij de NSA onthulde. Maar fans van "complottheorieën" waren geamuseerd en dompelden zich graag onder in de wereld van spionage.
Welke toekomst wacht Snowden en ... ons?
De hoge prijs kennende die Snowden voor zijn moed betaalde, is triest om de gevolgen van zijn offer te zien. Bij gebrek aan een significante collectieve reactie van de kant van de mensen, veranderde het feit dat regeringen ons bespioneerden in de loop van de tijd van iets schandaligs in iets normaals in het publieke bewustzijn.
Persoonlijk doet het me denken aan de Panama Papers-situatie, waarin werd onthuld dat de machtigste mensen ter wereld belasting ontweken, waarna geen van hen enige gevolgen had. Vermeldenswaard is vervolgens het Cambridge Analytica-schandaal, waarbij gebruikersgegevens werden gebruikt voor politieke spelletjes. Bovendien blijven de CIA, FSB en andere geheime diensten van de wereld informatie over gebruikers verzamelen, en er is geen dergelijke kracht die hen kan stoppen.
Edward Snowden waarschuwde trouwens onlangs ook dat regeringen zullen willen profiteren van de COVID-19-epidemie om spionagetools om burgers te monitoren naar een nog hoger niveau te tillen. Dit alles is natuurlijk onder het mom van hun bescherming. Ik heb vaak gesproken over mijn zorgen over deze methoden. Het bleek dat na een tijdje, zoals je kunt zien, dit waar bleek te zijn, omdat de implementatie van dergelijke tools voor onze ogen gebeurt. In hetzelfde Europa en de VS, en qua quarantaine zijn we niet ver gekomen.
Uit deze geschiedenis moeten we enkele belangrijke lessen trekken en de juiste conclusies trekken. Wetende dat we niet worden beschermd door de sluier van anonimiteit op internet, en dat overheidsinstanties erg geïnteresseerd zijn om alles te weten over wat we doen en wat onze opvattingen zijn over bepaalde gebeurtenissen of fenomenen. Het moet duidelijk zijn dat de bedoelingen van staatsorganen jegens ons helemaal niet goed zouden moeten zijn. Zeven lange jaren zijn verstreken sinds de openbaarmaking van NSA-gegevens. Gedurende die tijd hadden zowel de Verenigde Staten als andere landen een programma kunnen maken dat veel ingrijpender is dan PRISM, waar we simpelweg niets van weten.
Gezien het feit dat we niet de juiste lessen hebben getrokken uit deze geschiedenis voor de samenleving, vrees ik dat de gevolgen nu nog dreigender zullen zijn. Onder het mom van de bestrijding van het coronavirus kunnen de speciale diensten van veel landen niet alleen gesprekken en correspondentie volgen, maar ook zakelijke contacten en bewegingen. En dit is veel enger. Een hard totalitair regime met volledige controle over de mensheid kan aan de horizon opdoemen. Maar om de een of andere reden ben ik er zeker van dat er elk moment een andere Snowden kan verschijnen en dan zullen we alle details leren.