 відправить свій апарат Rosalind Franklin на Марс. Марсохід є частиною програми ExoMars.){kind=link}
De European Space Agency (ESA) wil graag zijn ruimtevaartuig sturen Rosalind Franklin naar Mars De rover is een integraal onderdeel van het programma ExoMars.
Toen de European Space Agency (ESA) in 2019 officieel de creatie van zijn Rosalind Franklin-rover aankondigde, had niemand verwacht dat deze niet eerder dan 2028 naar Mars zou kunnen gaan. Vreemd genoeg houdt de wijziging van de plannen verband met de Russische oorlog tegen Oekraïne.
Een deel van het ExoMars-programma werd niet opgeschort door technische problemen die zich in een vroeg stadium voordeden, maar door de grootschalige oorlog van Rusland tegen Oekraïne. ESA-ingenieurs hadden ooit moeite met het monteren van parachutes om de ruim 300 kg wegende rover tijdens de landing op Mars te vertragen, en er waren problemen met de goede werking van de zonnepanelen en kabels, maar deze problemen werden opgelost voordat de oorlog begon. Het grootste probleem was dat de European Space Agency in dit programma samenwerkte met de Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos.
Ook interessant: Alpha Centauri: alles wat astronomen weten
Kort over de Rosalind Franklin-rover
De rover is vernoemd naar Rosalind Franklin, een uitmuntend scheikundige en kristallograaf uit de 2e eeuw, wiens werk cruciaal was voor de ontdekking van DNA en RNA. Deze naam is zeer toepasselijk voor een missie die op zoek gaat naar bewijs van leven op Mars. Rosalind Franklin zal onder andere de Mars Organics Molecular Analyzer bij zich hebben voor zeer gevoelige zoektocht en karakterisering van organische stoffen aan het oppervlak. De rover zal ook worden uitgerust met apparatuur voor diepboringen tot een diepte van maximaal 6 meter.
De rover en de lander die hem zullen vergezellen, zijn niet de eerste poging van ESA om naar Mars te vliegen. Ze vormen de tweede fase van de ExoMars-missie, die begon met de Trace Gas Orbiter, die in 2016 werd gelanceerd en nog steeds op Mars actief is.
Lees ook: Bemande ruimtemissies: waarom is terugkeer naar de aarde nog steeds een probleem?
De Rosalind Franklin-rover is het tweede deel van het ExoMars-programma
Het eerste onderdeel van het ExoMars-programma is de Trace Gas Orbiter (TGO), die in 2016 op de Rode Planeet landde. Deze missie, die de processen bestudeert die plaatsvinden in de atmosfeer van Mars, is nog steeds aan de gang en is zeer succesvol. De European Space Agency (ESA) heeft geluk gehad met orbiters. Mars Express werd in 2003 naar Mars gestuurd en levert al meer dan twintig jaar ongelooflijke 2D- en 3D-beelden van de planeet. In oktober 2023 maakte het zijn 25000ste revolutie rond de planeet.
De lancering van de Rosalind Franklin-rover is erg belangrijk voor NASA-wetenschappers en -ingenieurs. De vorige landingsmodule Beagle, die de Mars Express vergezelde, en het Schiaparelli-apparaat, dat onderweg was van TGO, stortten immers neer op het oppervlak van de planeet. Het succes van Rosalind Franklin zal waarschijnlijk alle eerdere mislukkingen uit het geheugen wissen.
Aanvankelijk zou de Rosalind Franklin-rover, ooit een gezamenlijke ontwikkeling van ESA en Roscosmos, al in 2020 gelanceerd worden, maar vier maanden voor die datum werd de lancering uitgesteld tot 2022. En toen de volgende transferperiode naderde, brak er oorlog uit in Oekraïne.
2022 - ESA beëindigt het contract met "Roscosmos"
Enkele tientallen uren na het uitbreken van de oorlog, in februari 2022, besloot ESA de samenwerking met Roscosmos te beëindigen. In juli 2022 werd de beëindiging van het contract officieel aangekondigd, waardoor het onmogelijk werd om de missie in de nabije toekomst te lanceren.
Deze beslissing – logistiek en wetenschappelijk – bleek zeer pijnlijk voor het roverproject Rosalind Franklin, dat al twaalf jaar in ontwikkeling was. Tegenwoordig kan men zich afvragen of de besluitvormingsorganen correct hebben gehandeld. Er zijn vermoedens, gebaseerd op uitgelekte correspondentie binnen ESA op een kritiek moment, dat de oorlog slechts een katalysator en niet de belangrijkste reden was voor de breuk in de samenwerking met Roscosmos.
NASA heeft op zijn beurt de samenwerking met het Russische agentschap voor het Internationale Ruimtestation niet stopgezet. Er moet echter aan worden herinnerd dat de dockingapparaten al zijn gelanceerd - "Soyuz" en "Progress" vlogen en vliegen, en een aanzienlijk deel van het station bestaat uit Russische modules.
De Rosalind Franklin-rover is in februari 2022 nog niet aangekomen op het Bajkonoer-kosmodroom en de eindmontage van het lanceerplatform is nog niet begonnen, hoewel dat eigenlijk wel had moeten gebeuren. Misschien zou het lot van de Europese rover dan compleet anders zijn geweest. Een andere vraag is wat zijn lot zou zijn.
Interessant is dat ESA niet alleen de Rosalind Franklin-rover bouwde, maar ook de replica Amalia om het platform te testen. NASA's rovers hebben ook vaak vergelijkbare tweelingstructuren.
Ook interessant: Mysteries van de kosmos, waarop we de antwoorden nog steeds niet weten
Wat heeft ESA verloren als gevolg van de Russische aanval op Oekraïne?
"Roscosmos" moest de Proton-raket voor het programma leveren, evenals de Kozachok-landingsmodule - als een stationair platform voor atmosferisch onderzoek. ESA's rover kan zelfstandig op het oppervlak van Mars opereren, maar zonder lander zou het niet in staat zijn de planeet te verkennen. Deze beslissing was ook pijnlijk voor de Poolse afdeling van SENER, die het element voorbereidde dat ervoor zou moeten zorgen dat de batterijen van de rover na de landing worden opgeladen, en zich vervolgens losmaakt van de rover wanneer deze op eigen kracht het oppervlak begint te verkennen. Dit is een component die moet werken met zowel ESA-hardware als de hardware die in de lander wordt gebruikt.
Het vinden van een vervangende raket is niet eenvoudig, maar wel mogelijk. Maar de lander moet helemaal opnieuw worden gebouwd, en dit vereist minimaal 3-4 jaar intensief werk. Dus werd de voltooide Rosalind Franklin-rover opgeslagen in afwachting van nieuws, en het werk aan het project zelf werd opgeschort.
Als gevolg hiervan moest ESA niet alleen de lancering van de rover, die gepland was voor het najaar van 2022, annuleren, maar ook de opties ervan bekijken. NASA, die oorspronkelijk betrokken was bij de ExoMars-missie, trok zich in 2012 terug, maar zou nu opnieuw kunnen ingrijpen om de missie vooruit te helpen. Het Amerikaanse agentschap heeft 30 miljoen dollar gevraagd om de missie in het fiscale jaar 2024 te ondersteunen, maar de agentschappen berekenen nog steeds de kosten op de lange termijn.
Lees ook: De rode planeet observeren: een geschiedenis van Martiaanse illusies
2024 - ESA zet de werkzaamheden aan het ExoMars-roverproject voort
De rovermissie Rosalind Franklin heeft sinds 2018 een aangewezen landingsgebied. Deze vlakte is Oxia Planum, een overblijfsel uit een natte periode in de geschiedenis van Mars, rijk aan kleimineralen.
De meest nauwkeurige geologische kaart van de Rode Planeet helpt bij het plannen van missies. Het werd de afgelopen vier jaar gecreëerd op basis van gegevens van ESA's TGO-rover en NASA's multifunctionele automatische interplanetaire station Mars Reconnaissance Orbiter.
Nu ESA precies weet waar het Rosalind Franklin-roverproject naartoe gaat, is er nog een stimulans nodig: geld inzamelen voor een bedrijf om te doen wat ooit de taak van de Russen was. Op 9 april 2024 maakte de European Space Agency (ESA) bekend dat het had besloten 500 miljoen euro uit te trekken om het roverproject te voltooien. De taak om de landingsmodule voor te bereiden zal worden uitgevoerd door een team onder leiding van het Europese consortium Thales Alenia Space. Er zal ook een lander worden gebouwd om Rosalind Franklin naar het oppervlak van Mars te brengen.
ESA hoopt dat NASA motoronderdelen zal leveren om de lander te helpen het oppervlak van Mars te bereiken, en NASA heeft gezegd bereid te zijn te helpen.
"De grootste uitdaging is ervoor te zorgen dat we de elementen die hieruit voortkomen kunnen verkrijgen en integrerenі VS, snel genoeg de lander in om het hele ruimtevaartuig goed te kunnen testen. Er zijn nieuwe componenten waarmee we moeten leren werken en het kost tijd om ze onder de knie te krijgen en ervoor te zorgen dat de software, de luchtvaartelektronica en de elementen goed werken.”, - zeg ESA.
In afwachting van goedkeuring van de financiering zal NASA lanceerdiensten en radio-isotoopverwarmers leveren die nodig zijn om het ruimtevaartuig warm te houden tijdens koude nachten op Mars. Ondertussen zal een injectie van 500 miljoen euro van de regeringsraad van ESA het project de komende drie jaar draaiende houden.
Het risico bestaat echter dat vertragingen in een andere zin kostbaar kunnen zijn: een goed voorbeeld is de Galileo-missie naar Jupiter, die NASA met drie jaar moest uitstellen. Als gevolg van de langdurige opslag weigerde de hoofdantenne van het ruimtevaartuig na de lancering volledig te openen, waardoor de hoeveelheid gegevens die het naar huis kon sturen beperkt werd. De creatieve aanpak van wetenschappers heeft de missie gered. De tijd zal leren of de vertragingen van ExoMars de missie van de rover zullen beïnvloeden.
Maar de ESA hoopt dat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie het project alsnog zal voorzien van speciale plutoniumverwarmers, nodig voor de vlucht met motoren die aerodynamisch remmen ondersteunen, en ook de lancering van de raket (de beslissing is nog niet genomen) met de apparaat uit Florida. De start van de missie staat dit keer gepland voor het vierde kwartaal van 2028. Het lanceervenster voorziet in een reis van twee jaar naar Mars met een landing in 2030. Het landen op de Rode Planeet is iets dat veel waarnemers van het ExoMars-programma zorgen baart, aangezien ESA het al twee keer heeft geprobeerd, beide keren zonder succes.
Lees ook: Wie zijn biohackers en waarom chippen ze zichzelf vrijwillig?
Waarom ESA's rover nog steeds een heel belangrijk project is
Elke Mars-missie is nog steeds de eerste in zijn soort. Wanneer de Rosalind Franklin-rover aan zijn reis begint, zal hij deel uitmaken van een ESA-project dat meer dan twintig jaar oud is. Daarom lijkt dit project misschien achterhaald, maar we moeten niet vergeten dat doorbraken in onderzoekstechnologieën voor zonnestelsels niet vaak voorkomen.
Het probleem voor de rovers is het onvriendelijke oppervlak van Mars, inclusief de fijne grond waarin de wielen zinken en het moeilijk voor ze is om te draaien. Zo beëindigde bijvoorbeeld de NASA Spirit-rover (gefunctioneerd van 2004 tot 2011) zijn werk op Mars nadat hij in een zandvanger was gevallen. Hij kon er niet uit komen en kwam vast te zitten in een positie waardoor hij de batterij niet kon opladen. ESA moet een dergelijke mogelijkheid overwegen, en daarom is de Rosalind Franklin-rover uitgerust met een dubbel voortstuwingssysteem. Standaard rolt hij op zes wielen, maar deze kunnen ook als poten fungeren. Een rover die over het oppervlak van Mars zal lopen, moet een uitweg vinden uit veel moeilijke situaties.
Rosalind Franklin, de zwaarste van de op zonne-energie werkende rovers, is kleiner dan de grotere Curiosity- en Perseverance-rovers van NASA. Hoewel zowel Drill als Perseverance zelfs voor toekomstige generaties onderzoekers monsters hebben verzameld, kunnen ze slechts tot een diepte van 10 cm boren.
Ondertussen zal slechts een diepte van twee meter het mogelijk maken de bodemlagen te verkennen, waar kosmische straling niet zo destructief is als op het oppervlak van Mars. ESA's rover zal tot zo'n diepte kunnen boren. Dit schept de mogelijkheid om te doen wat zelfs de beroemde InSight-missie niet lukte. En daarom blijft de missie van RosalindFranklin bijzonder, ook al is ze al een veteraan in het wachten om naar Mars te vliegen.
Maar juist het feit dat de European Space Agency eraan werkt om de rovermissie van Rosalind Franklin weer op de rails te krijgen na een reeks problemen, zegt dat niets de mensheid ervan kan weerhouden Mars te verkennen. Mars die lonkt, die fascineert. We kijken daarom uit naar de lancering van ESA's ambitieuze Rosalind Franklin-missie.
Ook interessant: