De Orionnevel is een van de meest bestudeerde gebieden aan onze hemel. Het bevindt zich in het midden van het sterrenbeeld Orion, tussen de sterren, en is zo groot, dichtbij en helder dat het met het blote oog kan worden gezien: een enorm wolkencomplex dat sterren voortbrengt en verzorgt.
Omdat het relatief dichtbij is, op een afstand van 1344 lichtjaar, is het een van de belangrijkste waarnemingsobjecten aan de hemel om het proces van stervorming te begrijpen. Hoewel we naar de nevel hebben gekeken sinds deze voor het eerst officieel werd ontdekt in 1610, hebben we nog niet alle geheimen ervan ontsluierd. Maar nu heeft de krachtigste ruimtetelescoop die ooit is gemaakt ons in staat gesteld om in het hart van de Orionnevel te kijken.
De nieuwe beelden, vastgelegd door NASA's James Webb Space Telescope (JWST) NIRCam, zijn volgens astronomen de meest gedetailleerde en helderste die we ooit hebben gezien.
“We staan versteld van de adembenemende beelden van de Orionnevel. We zijn dit project in 2017 gestart, dus we wachten al meer dan vijf jaar op deze gegevens. Deze nieuwe waarnemingen stellen ons in staat beter te begrijpen hoe massieve sterren de wolk van gas en stof waarin ze geboren zijn, transformeren. Massieve jonge sterren zenden grote hoeveelheden ultraviolette straling rechtstreeks uit in de wolk die hen omringt, en dit verandert zowel de fysieke vorm van de wolk als de chemische samenstelling ervan. Hoe dit precies gebeurt en hoe het de daaropvolgende vorming van sterren en planeten beïnvloedt, is nog niet erg bekend", zegt astrofysicus Els Peeters van Western University in Canada.
Sterren worden geboren uit dichte klonten in wolken van stof en gas die instorten onder invloed van de zwaartekracht en materiaal uit de omringende wolk beginnen te verzamelen, waardoor een schijf wordt gevormd terwijl de ster draait. Door de aard van dit proces is het moeilijk te zien: al dat stof en gas blokkeert het licht, waardoor het niet kan ontsnappen om ons te laten zien wat erin zit.
Het langgolvige infraroodlicht waardoor JWST het heelal waarneemt, kan echter door stof dringen, waardoor we een glimp opvangen van gebieden die niet zichtbaar zijn bij kortere golflengten, zoals het zichtbare spectrum. Daarom kijken wetenschappers uit naar de mogelijkheid om de telescoop te gebruiken om het proces van stervorming te bestuderen en nieuwe details van dit proces te leren die tot nu toe moeilijk te zien waren.
Andere objecten in de afbeelding zijn bolletjes (dichte klompen materiaal met babysterren erin) en een jonge groeiende ster met een schijf van materiaal eromheen. De helderste ster die je in de afbeelding ziet, heet θ2 Orionis A, en is een lid van een meersterrenstelsel samen met de Trapeziumcluster, ook bekend als θ1 Orionis. Interessant is dat θ2 Orionis A zelf een drievoudig stersysteem is.
Hoewel het op de JWST-afbeelding erg helder lijkt, kan θ2 Orionis A alleen met het blote oog vanaf de aarde worden gezien in gebieden die niet onderhevig zijn aan significante lichtvervuiling. Het is echter erg heet, van nature meer dan 100 keer helderder dan de zon. Haar licht weerkaatst op het stof om haar heen, waardoor een prachtige rode gloed ontstaat.
Een diepere analyse zal ons hopelijk meer vertellen over de vele en gevarieerde processen die we in deze momentopname kunnen waarnemen. Men denkt dat ons zonnestelsel is geboren in een omgeving die lijkt op de Orionnevel, dus deze toekomstige studies kunnen op hun beurt meer informatie onthullen over hoe onze zon is gevormd en het sterrenstof waaruit de aarde en alle planeten zijn gevormd.
U kunt Oekraïne helpen vechten tegen de Russische indringers. De beste manier om dit te doen is door geld te doneren aan de strijdkrachten van Oekraïne via Red het leven of via de officiële pagina NBU.
Lees ook:
- Het eerste beeld van een exoplaneet werd verkregen met NASA's Webb Space Telescope
- De Webb-telescoop heeft nieuwe details van de Phantom Galaxy onthuld