NASA i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP zgodziły się na współpracę w ramach misji heliofizycznej NASA – Interstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP). Umowa, podpisana została 30 grudnia 2020 r. i pozwoli ona zaprojektować i odpowiednio zbudować jeden z dziesięciu instrumentów IMAP – przyrząd Global Solar Wind Structure (GLOWS) – a także zapewnić wsparcie naziemne i personel niezbędny do obsługi instrumentu i zespołu naukowego IMAP.
Uruchomienie GLOWS zaplanowane jest na nie wcześniej niż w lutym 2025 r. IMAP będzie obserwować i mapować heliosferę Słońca – objętość przestrzeni wypełnionej cząstkami wypływającymi ze Słońca, termin znany jako wiatr słoneczny – i badać, jak współdziała z lokalnym galaktycznym otoczeniem. Strefa graniczna na skraju heliosfery zapewnia nizbędną ochronę przed ostrzejszym promieniowaniem przestrzeni międzygwiazdowej; mogło to też odegrać rolę w tworzeniu nadającego się do życia układu słonecznego i ma kluczowe znaczenie w planach NASA dotyczących bezpiecznej eksploatacji Księżyca i Marsa przez ludzi.
GLOWS pomoże sporządzić mapę astronomicznego sąsiedztwa Ziemi, obserwując światło odbijające się od wodoru w przestrzeni międzyplanetarnej. Wykrycie tego blasku ujawnia informacje o zmianach wodoru w wietrze słonecznym wylewającym się ze Słońca i pomaga zidentyfikować go, jeśli przybył on z przestrzeni międzygwiazdowej.
To pierwszy raz, kiedy Polska zbuduje cały instrument dla NASA, kontynuując długą, wcześniejszą historię współpracy.
„Umowa ta opiera się na historii współpracy z Polską, która sięga 1962 roku” – powiedział Steve Jurczyk, administrator w NASA. „Doceniamy polskie wsparcie IMAP i razem będziemy pracować nad badaniem i zrozumieniem naszego środowiska kosmicznego i uda się na to najlepiej niż kiedykolwiek wcześniej”.
Umowa rozszerza współpracę NASA z Polską, od dwóch trwających obecnie działań związanych z nauką o Ziemi do heliofizyki, badania Słońca i tego, jak napędza dynamiczne środowisko kosmiczne, które może wpływać na astronautów i technologię w kosmosie. Oprócz badania fundamentalnej natury naszego Układu Słonecznego, IMAP umożliwi i dopracuje nowe sposoby prognozowania pogody kosmicznej poprzez strumieniowe przesyłanie obserwacji środowiska kosmicznego Ziemi w czasie rzeczywistym do operatorów na Ziemi.
„Centrum Badań Kosmicznych PAN od wielu lat prowadzi badania nad heliosferą” – powiedział Jerzy Duszyński, prezes Polskiej Akademii Nauk. „Otrzymane zaproszenie do współpracy z NASA potwierdza najwyższy standard badań kosmicznych Polskiej Akademii Nauk”.
„Przez prawie dwie dekady blisko współpracowałem z naszymi kolegami w Polsce” – powiedział David J. McComas, główny badacz IMAP i profesor na Uniwersytecie Princeton w New Jersey. „Cieszę się, że będą budować to urządzenie w ramach misji IMAP. Ich wkład w zespół jest nieoceniony i jestem zachwycony z tego powodu i formalnego uznania relacji między nami”.
McComas kieruje misją IMAP i międzynarodowym zespołem 24 instytucji partnerskich. Johns Hopkins Applied Physics Laboratory w Laurel w stanie Maryland zbuduje statek kosmiczny IMAP i będzie obsługiwał misję dla NASA. IMAP to piąta misja w portfolio programu Solar Terrestrial Probes (STP) NASA. Biuro Programu Heliofizyki w Centrum Lotów Kosmicznych im. Goddarda NASA w Greenbelt w stanie Maryland zarządza programem STP dla Oddziału Heliofizyki Dyrekcji Misji Naukowych NASA.