Windows 10X to system operacyjny, który otwiera nowy rozdział w historii Windows. Być może pokaże, w jakim kierunku będą się rozwijać kolejne wersje popularnych „okienek” Microsoftu.
Na początku października 2019 roku Microsoft pryedstawił nową serię urządzeń z popularnej rodziny Surface: Surface Duo, składany smartfon z Androidem oraz Surface Neo, dwuekranowy laptop. Firma pokazala również oficjalnie nowy Windows 10X – system operacyjny przeznaczony dla urządzeń z podwójnym ekranem, będący swego rodzaju ewolucją popularnej dziesiątki. W połowie grudnia 2020 roku system został dopracowany – Microsoft wybrał ostateczną kompilację, która niebawem trafi do partnerów OEM.
Oczywiste jest, że Windows 10X to coś więcej, niż mogłoby się wydawać. Jest to system operacyjny, na którym prawdopodobnie będą budowane przyszłe wersje systemu Windows, w tym dla komputerów stacjonarnych. W każdym razie o znaczeniu Windows 10X dla Microsoftu świadczy fakt, że setki inżynierów pracują nad tym systemem od kilku lat. Dlatego warto się temu bliżej przyjrzeć.
Dlaczego jest to takie ważne?
Windows 10X, przynajmniej początkowo, będzie dostępny tylko na komputerach z dwoma ekranami, od Surface Neo po urządzenia z logo ASUS, Dell, HP lub Lenovo. Pierwsze komputery z systemem Windows 10X trafią na rynek wiosną 2021 roku. Łączy ich jedno – początkowo będą działać tylko z procesorami Intela, a później Windows 10X przejdzie również na sprzęt z układami ARM. Wszystko to wygląda intrygująco, jeśli pamiętasz Apple MacBook na M1, opracowany na architekturze ARM.
Jeszcze ciekawsze informacje o systemie dostały się do sieci dzięki dużemu wyciekowi danych z pierwszej dziesiątki. Dokumentacja opublikowana online pokazuje, że Windows 10X będzie również dostępny na klasycznych komputerach z jednym ekranem. Między innymi zobaczymy zaktualizowane menu Start, które w systemie Windows 10X nazywa się po prostu Launcherem i jest to kolejny dowód na wpływ smartfonów na ten system operacyjny. Więcej o tym później.
Przyjrzeliśmy się również początkowej liście preinstalowanych programów dla systemu Windows 10X. Są to: Edge, Mail, Calendar, Word, Excel, PowerPoint, OneNote, Teams, Whiteboard, To Do, Photos, Microsoft Store, File Explorer, Spotify, Netflix, Camera, Microsoft Solitaire Collection, Alarms & Clock, Movies & TV, Office, Sticky Notes, Paint, Learning Hub, Settings, Weather, Snip & Sketch, Sound Recorder, Music Groove, Contacts, Notepad, Hub Feedback, Media Plan i Messages. Programy partnerskie Microsoftu również dołączą do tej listy, chociaż mogą być tylko cztery takie programy.
Jednak najważniejszą wiadomością jest to, że Microsoftowi w końcu udało się porzucić pewne decyzje, które ograniczyły rozwój Windowsa.
Windows 10X to nowa wersja systemu Windows, która została stworzona od podstaw dla nowych komputerów i zacznie być dostarczana na sprzęt w 2021 roku. Jest on oparty na nowoczesnej wersji systemu Windows o nazwie „Windows Core OS”, która rezygnuje ze starszych składników i funkcji na rzecz nowoczesnego doświadczenia użytkownika i lepszego poziomu zabezpieczeń.
Oznacza to, że wszystko, od powłoki systemu Windows po podstawowy system operacyjny, zostało odzyskane przy użyciu nowoczesnej technologii. W rezultacie system Windows 10X nie obsługuje starszych programów Win32 podczas uruchamiania. Komputery z systemem Windows 10X będą mogły uruchamiać Microsoft Edge, UWP i aplikacje internetowe w 2021 roku.
Jednak obsługa starszych programów Win32 zostanie udostępniona w późniejszym terminie. W takim przypadku programy Win32 będą domyślnie uruchamiane w bezpiecznym kontenerze, co oznacza, że te starsze programy nie będą miały wpływu na wydajność systemu i żywotność baterii po zamknięciu. Dzięki takim rozwiązaniom Windows 10X będzie znacznie bezpieczniejszym i stabilniejszym systemem operacyjnym, ponieważ starsze programy nie mogą powodować stopniowego uszkodzenia danych komputerowych z powodu nagromadzenia niekrytycznych awarii w urządzeniu pamięci masowej.
W skrócie: Windows 10X otwiera nowy rozdział w historii Windows, który w pewnym sensie redefiniuje dotychczasowy sposób obsługi tego systemu operacyjnego. Na taką tezę może być za wcześnie, ale zgadzamy się z Bradem Samsem, który mówi, że „Windows 10X będzie siłą napędową języka interfejsu w Windows 10” i jest przyszłością „dziesiętki”.
Dziś opowiemy o najważniejszych funkcjach, które pojawią się w Windows 10X. Tak, to nie jest przegląd systemu, a jedynie informacje z wycieków w Internecie. Pełna recenzja nastąpi zaraz po ogłoszeniu nowej wersji systemu Windows 10X.
Bezpieczeństwo bez Windows Defender
Może kogoś zdziwi, dlaczego postanowiliśmy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na bezpieczeństwo. Ale musisz przyznać, że czasami to wirusy, trojany, spam itp. Uniemożliwiają Ci produktywną pracę w Windows 10. Nie mówiąc już o ciągłych dyskusjach, które oprogramowanie antywirusowe jest najlepsze.
Wprowadzając Windows 10X, Microsoft dokonał śmiałego kroku, który może nawet zszokować niektórych. Nowy Windows 10X nie będzie miał … Windows Defender ani żadnego innego oprogramowania antywirusowego. Tak, Microsoft zrezygnował z Defendera, ponieważ nowy system operacyjny umożliwia uruchamianie aplikacji tylko z własnego sklepu, blokując w ten sposób dostęp do złośliwego oprogramowania. Oznacza to, że malware lub wirusy nie mogą dostać się do systemu i wpłynąć na niego, ponieważ programy te mogą działać tylko na jednej partycji. Oznacza to, że nie mogą wyjść poza system programów, który utworzył Microsoft. Wszystkie programy w systemie Windows 10X działają w “kontenerze” i wymagają obowiązkowych uprawnień dostępu do danych poza ochroną. Podsumowując, system Windows 10X jest już domyślnie chroniony.
Jednak w takim przypadku system musi mieć wbudowane mechanizmy anty-malware. Dlatego tylko szeroko zakrojone testy pokażą, jak bezpieczny jest system Windows 10X.
Ważną innowacją jest ochrona przed kradzieżą. Wiadomo już, że po aktywacji urządzenia bez logowania się kodem PIN lub korzystania z konta Microsoft nie da się go zresetować, co utrudnia życie potencjalnym złodziejom. Oznacza to, że połączenie z kontem Microsoft będzie obowiązkowe. Wiadomo, że wielu użytkowników będzie z tego niezadowolone, ale spróbuj skonfigurować nowy smartfon na Android bez konta Google.
Nowy interfejs
Windows 10X będzie miał nowe menu Start, które teraz pojawia się centralnie nad paskiem zadań. Pole wyszukiwania (1) w górnej części menu Start pozwala znaleźć pliki, programy i obsługuje przeszukiwanie czegoś w Internecie, wszystkie rozwiązania są znacznie bardziej przejrzyste niż w systemie Windows 10. Ułatwi to użytkownikom integrację z systemem operacyjnym. Ale czy to wyszukiwanie stanie się tak wszechstronne jak Google? Samo testowanie da jasną odpowiedź na to pytanie.
Poniżej (2) wyświetlane są wszystkie programy, takie jak przeglądarka Edge, aplikacja Zdjęcia i Sklep. Tak, teraz nie ma „żywych” kafelków, które są tak nielubiane przez większość użytkowników klasycznego Windowsa 10. Powstaje jednak pytanie, jak umieścić większość programów i aplikacji, jeśli np. masz ich więcej niż pięćdziesiąt. Możliwe jest sortowanie ich i tworzenie folderów, ale znowu będzie wyglądać tak, jak jest teraz w menu Start. Chyba że będą kafelki, ale tylko skróty do programów.
W dolnym okienku wyświetlane są ostatnio otwierane pliki (3). Ten panel będzie dynamicznie aktualizowany w zależności od programów, które właśnie otworzyłeś lub których używasz. Jest to wygodne i wystarczająco praktyczne, aby szybko przejść do ostatnio używanych dokumentów pakietu Office lub witryn internetowych, które odwiedził użytkownik. Nie wiadomo jeszcze, czy będzie można wyczyścić ten panel, usunąć historię odwiedzanych stron. Są pytania, ale nie ma jeszcze odpowiedzi.
Pasek zadań (4) umożliwia zwykłe przełączanie się między programami. Ten interfejs przypomina nieco MacOS lub nawet ChromeOS. Dobrą wiadomością jest to, że listę programów można dostosować, a użytkownicy mogą określić, które aplikacje pojawiają się w pierwszych kilku wierszach.
Nowy Eksplorator plików
W Eksploratorze Windows 10X, zamiast dziesiątek menu, sortowania, zarządzania rozdziałami i dyskami, jest teraz tylko folder OneDrive dla ważnych danych i lista pobierania. Dla mniej wymagających użytkowników może to wystarczyć, podczas gdy profesjonaliści mogą odczuć, że brakuje im funkcji, do których są przyzwyczajeni.
Oznacza to, że Windows 10X jest pierwszym systemem operacyjnym, który zawiera narzędzie do przechowywania i zarządzania plikami w chmurze. Wszystkie Twoje pliki są synchronizowane z kontem OneDrive w chmurze i są również dostępne lokalnie na Twoim urządzeniu.
Nie jest jeszcze jasne, czy możemy po prostu pobrać i przechowywać nasze pliki z Internetu czy np. ze smartfona. Lub w tym przypadku nadal będziemy musieli zsynchronizować je z OneDrive w chmurze. Zastanawiamy się też, czy będzie integracja z innymi podobnymi zasobami, na przykład Google Drive, Apple iCloud, Dropbox i tym podobne.
Microsoft Store i Edge – baza Windows 10X
Rdzeniem nowego systemu operacyjnego firmy Microsoft jest wbudowany Microsoft Store i jego własna przeglądarka Edge, która teraz działa na Chromium.
Oznacza to, że Sklep Windows będzie jedynym źródłem instalacji oprogramowania, a wyszukiwanie będzie odbywać się tylko za pośrednictwem przeglądarki Edge. Na przykład nie będzie już oddzielnych programów do edycji plików Office, użytkownik zrobi to bezpośrednio w przeglądarce.
Aby Cię uspokoić, system Windows 10X będzie uruchamiał tradycyjne programy komputerowe Win32, ale uruchamia je w “kontenerze”. Windows 10X będzie również uruchamiał Univeral Windows Apps (UWP) i Progressive w kontenerach Aplikacje internetowe (PWA).
Wszystkie klasyczne programy komputerowe Win32 będą działać w jednym “kontenerze” combo. Pozostaną odizolowane od głównego systemu operacyjnego Windows i nie mogą powodować awarii ani problemów z bezpieczeństwem. Twórcy aplikacji nie będą musieli wprowadzać zmian – programy Win32 będą „po prostu działać” w systemie Windows 10X.
Jeśli nie mamy już prawie żadnych pytań o przeglądarkę Edge (naprawdę dużo wiemy, czasem lepiej niż jej bezpośredni konkurent Google Chrome), to w sklepie z aplikacjami są tylko pytania bez wyjaśnienia.
Nie wiadomo jeszcze, czy Microsoft Store zostanie zaktualizowany, ponieważ w obecnej formie prawie nie interesuje to wielu użytkowników. Prawdopodobnie Microsoft zwróci na to większą uwagę i na wszelkie możliwe sposoby zachęci programistów do umieszczania tam swoich programów.
Pełna kontrola i ulepszone aktualizacje systemu Windows 10X
Oprócz nowego menu Start i paska zadań istnieje również nowe Centrum akcji, które naprawdę zasługuje na komplementy. To nowe Centrum akcji kładzie duży nacisk na szybkość reakcji i dostosowywanie, z możliwością przechodzenia do określonych szybkich funkcji w celu późniejszej kontroli bez opuszczania Centrum akcji.
Został zaprojektowany w taki sposób, że naśladuje centrum sterowania, nad którym komunikaty są umieszczane w osobnym oknie. Tam możemy regulować głośność, nawiązywać połączenia Wi-Fi lub VPN, włączać .Nie przeszkadzać lub obracać ekran, monitorować ustawienia zasilania i procent baterii. Istnieje również nowy interfejs sterowania muzyką, który pojawia się w Centrum akcji podczas odtwarzania muzyki z obsługiwanego programu.
Kto tylko nie był poirytowany aktualizacjami systemu Windows 10? Pracujesz lub oglądasz film i w tym momencie system zaczyna pobierać aktualizacje. Urządzenie zaczyna zachowywać się dziwnie, a następnie prosi również o ponowne uruchomienie w celu zainstalowania aktualizacji.
Windows 10X obiecuje zmienić wszystko na lepsze. Aktualizacja funkcji zostanie zainstalowana znacznie szybciej niż w systemie Windows 10, ponieważ dzieje się to teraz w tle, bez konieczności ponownego uruchamiania, aż do zakończenia aktualizacji.
Oznacza to, że podobnie jak w systemie Android i Chrome OS, gdy aktualizacja jest gotowa do ponownego uruchomienia komputera, po prostu uruchomi się ponownie jak zwykle, a zakończenie instalacji nie zajmie 15 minut, zanim zaczniesz działać i uruchamiać programy. Wewnętrzne testy firmy Microsoft wykazały, że proces uruchamiania i ponownego uruchamiania trwał tylko 90 sekund. To ogromna poprawa, ponieważ w systemie Windows 10 proces ten może zająć najwyżej od 5 do 20 minut, a czasem nawet do 3 godzin.
Windows 10X – kto na tym zyska?
Microsoft już zapowiedział, że Windows 10 i Windows 10X będą projektowane osobno. Dlatego przynajmniej początkowo z wszystkich nowości tego systemu będą korzystać głównie osoby zainteresowane zakupem jednego z dwuekranowych urządzeń przygotowanych przez Microsoft i jego partnerów. Nie będziemy mogli go samodzielnie kupić i zainstalować na naszym urządzeniu. Jednak, jak wspomniano, pojawi się również na klasycznych komputerach z jednym ekranem w wersji bardziej przypominającej „zwykły” Windows 10.
Wtedy pojawia się pytanie, kiedy rozwiązania zastosowane przy tworzeniu Windows 10X pojawią się w klasycznej wersji Windowsa 10, z której, krótko mówiąc, korzysta już ponad miliard ludzi. W tym momencie nie mamy odpowiedzi, ale nie można zaprzeczyć, że Windows 10X będzie bardzo dużym krokiem naprzód w ogólnej ewolucji systemu Windows. Niewykluczone, że pomysły, które twórcy z Redmond zastosowali w Windows 10X, zobaczymy dopiero w kolejnej wersji Windowsa 10, np. Windows 10 Sun Valley, której premiera zaplanowana jest na jesień 2021 roku. Jedno jest pewne: wraz z premierą Windowsa 10X pojawił się nowy, bardzo ciekawy rozdział w historii systemu operacyjnego Microsoftu, z rozwiązań, z których prędzej czy później skorzysta każdy z nas.
Czytaj także: